รัฐบาลไทยเตรียมรวบรวมข้อมูลทวงคืนโบราณวัตถุชิ้นสำคัญจากพิพิธภัณฑ์ในสหรัฐเพิ่มเติมอีก 10 รายการ ส่วนใหญ่เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ทรงคุณค่า
นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า ที่ประชุมคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย ได้รับทราบความคืบหน้าการติดตามทวงคืนโบราณวัตถุ ปราสาทหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์ และปราสาทเขาโล้น จังหวัดสระแก้ว จากพิพิธภัณฑ์ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งได้รับการยืนยันว่าเป็นของไทยแล้ว ล่าสุดอยู่ในสู่ขั้นตอนการดำเนินการทางกฎหมายและศาลโอนกรรมสิทธิ์จากพิพิธภัณฑ์ให้แก่รัฐบาลกลางสหรัฐเพื่อเตรียมส่งคืนไทย คาดว่าจะดำเนินการแล้วเสร็จภายในเดือนมีนาคม 2564
นอกจากนี้ ที่ประชุม ยังมีมติให้ทวงคืนโบราณวัตถุของไทย คืนจากสหรัฐอีก 10 รายการ โดยจัดทำเอกสารแล้วเสร็จพร้อมส่งให้กระทรวงการต่างประเทศประสานงานกับทางการสหรัฐ 1 รายการ ได้แก่ ประติมากรรมพระพุทธรูปประทับเหนือพนัสบดี ศิลปะทวารวดี เมืองโบราณซับจำปา อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี ซึ่งได้รับการยืนยันว่ามีถิ่นกำเนิดในไทย ส่วนอีก 9 รายการ ส่วนใหญ่พระพุทธรูปที่จัดแสดงอยู่ภายในพิพิธภัณฑ์ของสหรัฐในรัฐต่างๆ ได้มอบหมายให้กรมศิลปากรศึกษาข้อมูลเพื่อจัดทำเอกสารแปลเป็นภาษาอังกฤษ ไปถึงสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักร เพื่อเข้าสู่กระบวนการขอคืนกลับสู่มาตุภูมิแผ่นดินไทยต่อไป
โดยก่อนหน้านี้ โบราณวัตถุล้ำค่าของไทยอย่างทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลังของปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว ที่จัดแสดงอยู่ที่ Asian Art Museum เมืองซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา หลังจากถูกโจรกรรมไปยังต่างประเทศมานานหลายสิบปี
ปราสาทหนองหงส์ ตั้งอยู่ที่ตำบลโนนดินแดง อำเภอโนนดินแดง จังหวัดบุรีรัมย์ และปราสาทเขาโล้นที่ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดปราสาทเขาโล้น บ้านเจริญสุข ตำบลทัพราช อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว และทับหลังล้ำค่าของปราสาททั้งสองแห่งที่กำลังจะได้กลับคืน
กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมศิลปากร ได้ติดต่อประสานงานอย่างเป็นทางการ ผ่านกรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ส่งหนังสือติดตามทวงคืนโบราณวัตถุถึงสำนักงานสืบสวนเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigations) สหรัฐอเมริกา และส่งข้อมูลการศึกษาทางวิชาการพร้อมหลักฐาน ที่เกี่ยวข้อง เช่น รายงานการสำรวจของกรมศิลปากร ตัวอย่างเอกสารอนุญาตในการส่งออกโบราณวัตถุ เป็นต้น เพื่อใช้ในการสืบสวนสอบสวน ยืนยันว่าโบราณวัตถุนั้นมีถิ่นกำเนิดในประเทศไทยและได้ถูกลักลอบนำออกไปโดยวิธีการที่ผิดกฎหมาย
นายประทีป เพ็งตะโก อธิบดีกรมศิลปากร ได้รับแจ้งข้อมูลจากกระทรวงการต่างประเทศอย่างไม่เป็นทางการว่า สถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแองเจลิส รายงานความคืบหน้าการดำเนินงานในปัจจุบันซึ่งมีแนวโน้มไปในทางที่ดี โบราณวัตถุชุดแรกที่ดำเนินการติดตาม ได้แก่
ทับหลังจากปราสาทเขาโล้น จังหวัดสระแก้ว และ ทับหลังจากปราสาทหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์ ที่จัดแสดงอยู่ที่ Asian Art Museum นครซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ได้เข้าสู่กระบวนการยุติธรรมของสหรัฐอเมริกา และทางพิพิธภัณฑ์ฯ ได้ยอมรับว่าทับหลังทั้ง 2 รายการ เป็นกรรมสิทธิ์ของฝ่ายไทย
ปัจจุบันได้นำทับหลัง 2 ชิ้นดังกล่าวออกจากห้องจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์มาจัดเก็บในห้องคลัง เพื่อรอขั้นตอนทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องอื่นๆ ในกระบวนการส่งคืนสู่ประเทศไทย ซึ่งต้องใช้เวลาอีกระยะหนึ่ง คาดการณ์ว่ากระบวนการทางกฎหมายจะแล้วเสร็จราวเดือนมีนาคม 2564
กรมศิลปากรจึงได้รายงานความคืบหน้านี้ถึง นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เพื่อรายงานถึง พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เพื่อทราบแล้ว ทั้งนี้ หากกรมศิลปากรได้รับหนังสือจากกระทรวงการต่างประเทศ แจ้งเรื่องการส่งคืนโบราณวัตถุอย่างเป็นทางการแล้ว จะเร่งนำเสนอรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เพื่อรายงานถึงนายกรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการต่อไป